مسجد جدید ولیعصر تهران | بنایی با سرنوشتی نامشخص

سرنوشت مسجدی با طراحی زیبا و پیشرو در پایتخت ایران، تهران تا زمان تصمیم گیری مسئولین در مورد این سازه که ساخت آن تقریباً تکمیل شده است نامشخص است. نبود مناره ها و گنبد در مسجد جدید ولیعصر که قرار بود تابستان سال 1397 افتتاح گردد باعث عصبانیت تندروهای ایران شده است و آنها این سازه را به عنوان مسجد قبول نکرده اند. طراحی جسورانه مسجد ولیعصر تهران را رضا دانشمیر و کاترین اسپیریدونف، مؤسسین شرکت معماری حرکت سیال که در سال 2008 حق طراحی آن را دریافت کردند انجام داده اند. به دلیل اینکه این مسجد ولیعصر در کنار تئاتر شهر تهران که یک سازه دایره ای شکل با کاشی کاری چشم نواز که قبل از انقلاب ساخته شده است قرار دارد، این زوج معمار، طرحی مدرن که فکر می کردند هارمونی مناسبی با این همسایه خود داشته باشد انتخاب کردند. یک سقف منحنی شکل از زمین به سمت قبله در جهت مکّه کشیده شده است، درحالی که پنجره هایی شیار مانند روی سطح موج دار ساختمان اجازه ورود نور به داخل را می دهد. این ساختمان هیچ المان سنتی از مسجد مثل مناره و گنبد در خود ندارد.

پیرامون این مسجد چه ها گفته اند؟

معماران این مسجد گفته اند:
" ما سعی کردیم که بین مسجد که ماهیتی فرهنگی دارد و تئاتر شهر تعاملی در جریان باشد. ما می خواستیم پروژه ای فرهنگی منطبق بر فضای اطراف آن اجرا نماییم، به شکلی که مسجد بتواند جوابگوی نیاز زمانه خودش باشد."
آنها گفتند:" بزرگترین منبع ما برای اجرای این پروژه قرآن بوده است. ما سعی کردیم مسجد جدید ولیصر را بر اساس تواضع، سادگی و حسن نیت و نه مسجدی که عظمتش از بلندی سازه گرفته شده باشد طراحی کنیم."
رضا دانشمیر و کاترین اسپیریدونف نسل جدیدی از معماران ایرانی به حساب می آیند که مشتاق به دنبال کردن راه هنرمندان پیشرو قبل از انقلابند و به دنبال جابجایی مرزهای معماری ایرانی با استفاده از المان های سنتی در طراحی مدرن هستند.
مسجد ولیعصر برای اینکه روی تئاتر شهر سایه نیاندازد با ارتفاعی کوتاه تر از تئاتر شهر ساخته شد که این امر باعث شده که افراد مذهبی آن را توهین به خود و دین قلمداد کنند. یک روزنامه محافظه کار گزارشی مبنی بر اینکه مسجد ولیعصر تهران قربانی تئاتر شهر است منتشر کرد و طراحی پست مدرن این مسجد را توهین آمیز، پوچ و بی معنی توصیف کرد.
معماران مسجد جدید ولیعصر توضیح دادند:" همانطور که اولین مسجد نه مناره داشت و نه گنبد، در طراحی مسجد ولیعصر نیز از مناره و گنبد استفاده نشده است. مسجد مکانی برای عبادت است و قرآن هم ساختار مشخصی برای آن مشخص نکرده است. چیزی که مهم است درون آن است."
حتی با این که مسجد جدید ولیعصر، امسال به عنوان نامزد جایزه فستیوال جهانی معماری معرفی شد ولی احتمالاً هنوز هم ساخت این مسجد کامل نشود. به دلیل جنجال های موجود اختصاص بودجه این پروژه قطع شده است و ساخت درون سازه ناتمام باقی مانده و به عبارتی رها شده است. قرار بود در این مسجد سالن های بزرگ برگزاری نماز، مراکز فرهنگی و یک محل اقامت برای امام جماعت تعبیه گردد. در حال حاضر برخی از رسانه ها پیشنهاد کردند که مقامات، این مسجد را با اعمال تغییرات احتمالی به عنوان مرکز فرهنگی اسلامی معرفی نمایند.